Waarom enkelmobiliteit belangrijk is voor gezonde knieën en heupen

Een goede mobiliteit is belangrijk voor een pijnvrij en functioneel lichaam, maar de enkels worden vaak over het hoofd gezien. Wist je dat beperkte beweeglijkheid in je enkels kan leiden tot overbelasting van je knieën en heupen? Dit kan zelfs resulteren in chronische pijn of blessures. In dit artikel leggen we uit waarom enkelmobiliteit belangrijk is, hoe het samenhangt met de gezondheid van je knieën en heupen, en hoe fysiotherapie kan helpen om je mobiliteit te verbeteren.

Wat is enkelmobiliteit?

Enkelmobiliteit verwijst naar de beweeglijkheid van je enkelgewricht, met name de mogelijkheid om de voet naar boven en naar beneden te bewegen. Daarnaast speelt ook de rotatie van je enkel een belangrijke rol in alledaagse bewegingen zoals lopen, springen en squatten.

Beperkte enkelmobiliteit ontstaat vaak door:

• Stijfheid in de spieren en pezen rondom de enkel (bijvoorbeeld de achillespees of kuitspieren).
• Gewrichtsproblemen, zoals artrose of littekenweefsel na een blessure.
• Onvoldoende gebruik, zoals het vermijden van diepe squats of langdurig zitten.

Wanneer de enkels niet goed kunnen bewegen, probeert je lichaam dit te compenseren door je knie- en heupgewrichten meer te belasten, wat kan leiden tot verkeerde patronen en pijnklachten.

Hoe beïnvloedt een beperkte enkelmobiliteit de knieën en heupen?

1. Verstoorde bewegingsketens

Lichaamsbewegingen zijn afhankelijk van een nauwkeurig samenspel tussen gewrichten. Wanneer je enkels beperkt zijn in hun mobiliteit, moeten andere gewrichten in dit bewegingsproces compenseren. Dit leidt vaak tot overbelasting van de knieën en heupen.

Bijvoorbeeld:

• Knieën: Bij onvoldoende dorsaalflexie tijdens een squat, verplaatsen mensen de belasting vaak naar hun knieën. Dit verhoogt de druk op de knieschijf en kan pijn en irritatie veroorzaken.
• Heupen: Als de enkelbeweging tijdens het lopen beperkt is, moet je lichaam de beweging uit je heupen halen. Dit kan bijdragen aan heupimpingement of spierspanningen in de bil- of heupspieren.

2. Verkeerde looppatronen

Beperkte enkelmobiliteit resulteert in een stijvere stap en een verkleinde paslengte. Dit heeft direct invloed op je looppatroon, waardoor het risico toeneemt op knie- en heupklachten door asymmetrische belasting.

3. Verhoogd blessurerisico

Wanneer de enkels niet genoeg bewegingsvrijheid bieden, hebben de knieën en heupen een beperkte schokabsorptie. Dit kan het risico op overbelastingsblessures, zoals patellofemorale pijnsyndroom of iliotibiale bandsyndroom, verhogen.

Hoe kan fysiotherapie helpen bij een beperkte enkelmobiliteit?

Het goede nieuws is dat fysiotherapie een belangrijke rol kan spelen in het verbeteren van enkelmobiliteit en het voorkomen van overbelasting van je knieën en heupen. Hier zijn enkele manieren waarop fysiotherapeuten kunnen helpen.

1. Bewegingsanalyse

Een fysiotherapeut begint vaak met een grondige bewegingsanalyse. Hierbij wordt gekeken naar je looppatroon, squat-diepte, en hoe goed je voet, enkel, knie en heup samenwerken. Dit geeft inzicht in de onderliggende oorzaken van jouw klachten of beperkingen.

2. Gerichte mobiliteitsoefeningen

Afhankelijk van de oorzaak van de beperkte enkelmobiliteit stelt een fysiotherapeut specifieke oefeningen op, zoals:

• Kuitspierstretch (dorsaalflexie verbeteren).
• Achillespeesrekoefeningen voor meer lenigheid.
• Mobilisatieoefeningen met een weerstandsband, om gewrichtsbewegingen te verbeteren.

3. Versterking van ondersteunende spieren

Naast mobiliteit is een goede spiercontrole belangrijk. Spieren in je onderbeen en voet spelen een grote rol bij de stabiliteit van je enkel. Een fysiotherapeut zal vaak oefeningen voorschrijven om:

• Je kuiten en tibialis anterior te versterken.
• De intrinsieke voetspieren te trainen, wat de stabiliteit verhoogt.

4. Soft-tissue technieken

Soms blijven spieren en pezen rond de enkel stijf, zelfs na regelmatige oefening. Fysiotherapeuten kunnen helpen met technieken zoals:

• Myofasciale release.
• Dry needling.
• Triggerpointtherapie.

5. Advies over aanpassingen in dagelijkse activiteiten

Een fysiotherapeut kan je begeleiden in hoe je dagelijkse bewegingen minder belastend kunt maken. Denk aan aanpassingen in je looppatroon, een betere houding tijdens squatten, of schoeisel dat je mobiliteit niet bezwaart.

Tips voor het behouden van een goede enkelmobiliteit

Naast het werken met een fysiotherapeut, zijn er verschillende dingen die je zelf kunt doen om je enkelgezondheid te behouden.

1. Blijf bewegen: Regelmatig sporten, wandelen of yoga kan de flexibiliteit en kracht van je enkels behouden.
2. Werk aan flexibiliteit: Voeg dagelijkse stretches toe aan je routine, zoals de ‘runner’s stretch’ voor je kuitspieren.
3. Draag de juiste schoenen: Vermijd strakke schoenen of hoge hakken die de bewegingsvrijheid van je enkels beperken. Comfortabel en ondersteunend schoeisel is belangrijk.
4. Voorkom langdurig zitten: Regelmatig opstaan en je enkels bewegen voorkomt stijfheid.

Zet je eerste stap naar pijnvrije beweging

Het behouden van een goede enkelmobiliteit is belangrijk voor het vermijden van pijn en overbelasting van je knieën en heupen. Door te begrijpen hoe je lichaam samenwerkt en tijd vrij te maken voor gerichte oefeningen, kun je jouw mobiliteit verbeteren en blessures voorkomen.

Ervaar je beperkingen in je mobiliteit? Dan kan onze Fysiotherapie in Ypenburg of Fysiotherapie in Voorburg uitkomst bieden. Onze therapeuten stellen een persoonlijk behandelplan op om jouw bewegingsvrijheid te vergroten en klachten te verminderen. Wil je professionele begeleiding bij het verbeteren van je enkelmobiliteit? Neem dan gerust contact met ons op!